जगामध्ये अशा भरपूर गोष्टी असतात ज्यांना आपल्याला पाहणे शक्य असते पण त्यांच्यापर्यंत पोहचणे जवळजवळ अशक्य असते,त्यातील काही गोष्टी म्हणजे " आकाशातील तारे,ग्रह"....
लहानपणापासूनच याबद्दल विशेष आकर्षण होत.माझं भूगोल विषयांचे knowledge फारसं चांगलं नव्हत तसं तें आत्ताही नाहीये.पण..........
सुर्यमाला,ग्रह,तारे,दिशा,खंड,समुद्र,अशांश,रेखांश ,वृत्ते,मोसमी वारे,खारे वारे ,आवर्त वारे,प्रत्यावर्त वारे,मृदा ,खडक,महासागर, सामुद्रधुनी,गोलार्ध ,कटिबंध ,ग्रहण त्यामध्येही खग्रास ,खंडग्रास,अमावस्या,पोर्णिमा,चंद्रकला इ .विष यी थोडीफार माहिती आहे.
(यामधील "थोडीफार "शब्द महत्वाचा )
मागे माझ्या एकेठिकाणी वाचनात आले कि एप्रिल महिना हा आकाश निरीक्षणासाठी उत्तम असतो,निरभ् आकाश,नुकतीच झालेली वसंत ऋतुची सुरुवात.
या वर्षी मला अशीच एक पर्वणी चालून आली."खगोल मंडळ" या संघटनेने 21 एप्रिल 2012 ला वांगणी येथेअशाच एका कार्यक्रमाची आखणी केली होती.मीही त्यात सहभागी होण्याच ठरवलं.
ऐनवेळी दोन मित्रांनी planning मधून काढता पाय घेतल्यामुळे मला एकट्याला जाणे भाग होते.
त्या दिवशी आमच्या office ला सुट्टी देण्यात आली होती.कारणही तस थोड भलतच होत.
काय तर मन्हे Central AC not working......
आमच्या office चा AC एन उखाड्याच्या सुरुवातीलाच बंद झाला. L & T ने आम्हाला Office रेंट वर दिल्यामुळे हि त्यांची जबाबदारी होती ,आणि ते ती कित्येक दिवस टाळत होते.शेवटी असे असहकाराचे आंदोलन करून आम्ही अलीकडेच तो ठीक करून घेतला.
त्या दिवशी मी ६ वाजता ठाण्याहून कर्जतची लोकल पकडली,खूप दिवसांनी त्या भागामध्ये निघालो होतो.सोबत रात्र काढण्यासाठीचे सर्व साहित्य बरोबर घेतले होते.
अंदाजे ७ वाजता वांगणी रेल्वे स्टेशनवर पोचलो.तिथे खगोल मंडळ संस्थेचा एक युवक कार्यकर्ता हातात banner घेऊन उभा होता.त्याच्याशी ओळख केली आणि आणखी कोणी next local मधून येते का ते पाहण्यासाठी थांबलो.
अशा कार्यक्रमांना आवर्जून हजेरी लावणाऱ्या २-३ मुला-मुलींचा ग्रुप तेथे आम्हाला भेटला.आम्ही नियोजित स्थळी जाण्यासाठी निघालो.......
अमावस्या असल्यामुळे सोबत आणलेल्या टोर्चच्या प्रकाशात वाट तुडवत होतो,असे program हे अमावस्येलाच होतात - कारण आकाशात चंद्र नसल्यामुळे आकाश निरीक्षण चांगले करता येते.
आम्ही पोचलो तेव्हा program नुकताच चालू झाला होता.दोन गटांमध्ये पूर्ण सहभागी विभागलेले होते. इंग्लिश तसेच मराठी दोन्ही भाषांमध्ये astrophysics,नक्षत्रे,तारकासमूह,आकाशगंगा,ग्रह यांची बरीचशी कधीही न ऐकलेली माहिती अनेक उदाहरणे/गोष्टींचा दाखला देऊन आयोजक समजावत होते.मिट्ट काळोख्या रात्रीच्या चांदण्यात, चादर शेतात एका खळ्यावर अंथरून झोपून वर laser च्या pointer ने ते सर्व पाहणे फार कुतूहल जागवणारे होते.थोडा वेळ माहिती सांगणे, नंतर ग्रह,नक्षत्रे पाहण्यालायक स्तिथीत आल्यावर Telescope मधून ते पाहणे असा कार्यक्रम झाला.
एक वेळा जेवणासाठी,दोनवेळा चहासाठी Break देण्यात आला,मी सोबत आणलेल्या फळे खाल्ली.(रात्रभर जागरण करायचे असल्यामुळे जेवण टाळले)
त्या रात्री आम्ही , अश्विनि ,रोहिणी ,म्रृगशीर्षा ,पुनर्वसु ,आश्लेषा ,पूर्व फाल्गुनी,उत्तर फाल्गुनी इ.नक्षत्रे तसेच शुक्र,मंगळ,शनी इ. ग्रह अनेक तारका समूह वेगवेगळ्या rang च्या telescope मधून पहिले.तो एक वेगळाच अनुभव होता आयुष्यात कधीही न विसरण्यासारखा!!!शनीची कडा
शनीचे विलोभनीय असे कडे
याच दरम्यान Lyrid नावाचे meteroid shower पाहायला मिळाले.ताशी पडण्याची Frequncy फारच कमी होती पण जे काही पहिले ते मस्त होते....
प्रत्येक वयोगटातील माणसे तिथे आली होती,अगदी ८ वर्ष्याच्या मुलांपासून ते ५५ वर्ष्याचे पालक मी पहिले,प्रतेक्य जण group ने आला होता मी मात्र एकटाच होतो पण तसे जाणवले नाही.माझ्या अंदाजानुसार २५०-३०० माणसे कार्यक्रमा साठी आली होती.
सकाळी ४.३० वाजता कार्यक्रम संपला,पहिली local पकडून मी Via ठाणे-खारघरला येणार होतो,पण रात्रभर जागरण केल्यामुळे डुलकी लागली मग मी ठाण्याच्या समोर गेलो,मग कुर्ला मार्गे खारघरला आलो.
